admin
Yazar: Selçuk DİKİCİ – Endüstri Mühendisi
Dijitalleşmenin hızla ilerlediği günümüzde, siber saldırılar artık yalnızca bilişim sistemlerinin değil; devletlerin, şirketlerin ve bireylerin stratejik güvenliğini tehdit eden çok boyutlu bir kriz haline gelmiştir. Bu nedenle, siber tehditleri öngörebilmek ve bertaraf edebilmek için “siber saldırı istihbaratı” kavramı hayati bir öneme sahiptir. Siber saldırı istihbaratı (Cyber Threat Intelligence – CTI), olası tehditleri anlamaya, analiz etmeye ve saldırı gerçekleşmeden önce önlem almaya yönelik veriye dayalı yöntemler bütünüdür.
1. Yapay Zeka Destekli Tehdit Algılama Sistemleri
Günümüzde istihbarat sistemleri, yalnızca geçmiş saldırı verilerini analiz etmekle kalmayıp, aynı zamanda yapay zeka (AI) ve makine öğrenmesi (ML) algoritmaları ile gelecekteki tehditleri tahmin etmeye odaklanmaktadır. Bu sistemler anormal ağ davranışlarını tespit ederek, örüntü tanıma yoluyla “sıfırıncı gün” (zero-day) tehditlerine karşı önceden uyarı verebilmektedir.
2. Açık Kaynak İstihbaratı (OSINT)
Açık kaynaklardan (sosyal medya, haber siteleri, forumlar, dark web vb.) elde edilen veriler, tehdit aktörlerinin niyet ve hazırlıkları hakkında kritik ipuçları sunar. OSINT, pasif bir izleme yöntemi olmaktan çıkarak, otomasyon yazılımlarıyla aktif bir keşif aracı haline dönüşmüştür. Bu yaklaşım sayesinde, özellikle siber suç örgütlerinin iletişim kanalları ve saldırı planları daha önceden deşifre edilebilmektedir.
3. Dark Web Taraması ve Taktiksel İstihbarat
Siber saldırıların çoğu, dark web üzerinden organize edilmekte veya duyurulmaktadır. Dark web tarayıcıları ve kriptografik analiz sistemleri sayesinde bu platformlardaki tehdit unsurları, kötü amaçlı yazılım satışları ve hedef listeleri önceden analiz edilerek ilgili kurumlar uyarılabilmektedir.
4. Indicator of Compromise (IoC) ve TTP Analizi
Bir saldırının ipuçları olan IoC‘ler (örneğin, kötü amaçlı IP adresleri, zararlı dosya hash’leri) kadar, saldırganların taktik, teknik ve prosedürleri (TTPs) de önemlidir. MITRE ATT&CK gibi çerçeveler, saldırgan davranışlarını kategorize ederek kurumsal güvenlik politikalarının oluşturulmasına ışık tutmaktadır. Bu sayede savunma sistemleri proaktif olarak konumlandırılabilmektedir.
5. Tehdit İstihbarat Paylaşım Platformları
Ulusal ve uluslararası düzeyde bilgi paylaşımının teşvik edilmesi, zincirin zayıf halkasını güçlendirir. ISACs (Information Sharing and Analysis Centers) ve STIX/TAXII protokolleri, tehdit istihbaratının standardize edilerek otomatik ve güvenli biçimde paylaşılmasına olanak tanır. Bu da kolektif siber savunmanın temel taşını oluşturur.
Sonuç
Endüstri mühendisliği perspektifinden bakıldığında, siber tehdit istihbaratı bir sistem optimizasyon problemidir. Hedef; minimum kaynakla maksimum koruma düzeyine ulaşmaktır. Bu da ancak çok katmanlı ve veri temelli bir yaklaşımla mümkündür. Gelecekte, siber saldırıların asimetrik etkileri düşünüldüğünde, sadece teknik değil aynı zamanda etik, hukuki ve sosyolojik yönleri de içeren bütüncül bir istihbarat anlayışına ihtiyaç duyulacaktır.
