Kişisel sağlık verilerine erişim hakları, hem yasal düzenlemelere hem de sağlık hizmetleri sağlayıcıları ve kişisel veri sahiplerinin haklarına dayalı olarak belirlenir. Bu veriler, genellikle oldukça hassas olduğundan, yalnızca belirli kişiler veya gruplar tarafından erişilebilir. Türkiye’de 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ve Avrupa’da GDPR (General Data Protection Regulation) gibi düzenlemeler, kişisel sağlık verilerine erişim konusunda net hükümler getirmiştir.

Kişisel Sağlık Verilerine Erişim Hakkına Sahip Olan Kişiler

1. Veri Sahibi (Birey)

• Kişisel sağlık verilerinin asıl sahibi, bireyin kendisidir. Birey, kendi sağlık verileri üzerinde belirli haklara sahiptir ve bu haklar şunları içerir:
  • Erişim Hakkı: Birey, kendi sağlık verilerine erişme hakkına sahiptir. Sağlık verilerini görebilir, doğruluğunu kontrol edebilir ve gerektiğinde düzeltme talep edebilir.
  • Düzeltme Hakkı: Eğer sağlık verilerinde yanlışlık veya eksiklik varsa, birey bunların düzeltilmesini talep edebilir.
  • Silme veya Anonimleştirme Hakkı: Birey, verilerin işlenmesine rıza gösterse de, belirli koşullar altında verilerinin silinmesini ya da anonimleştirilmesini talep edebilir.
  • Veri Taşınabilirliği: Birey, kişisel sağlık verilerini başka bir sağlık hizmeti sağlayıcısına aktarılmak üzere taşıma hakkına sahiptir.

2. Sağlık Hizmeti Sağlayıcıları

• Doktorlar, hastaneler, klinikler ve diğer sağlık hizmeti sağlayıcıları, hastaların sağlık verilerine erişim hakkına sahiptir. Ancak bu erişim, yalnızca sağlık hizmeti sunmak amacıyla ve verilerin korunması ilkesine uygun şekilde olmalıdır.
  • Sağlık hizmeti sağlayıcıları, hastanın tedavi sürecini izlemek ve uygun tedavi yöntemlerini belirlemek için kişisel sağlık verilerine erişebilirler.
  • Sağlık verilerine erişim, sadece yetkili personel tarafından yapılmalı ve kişisel verilerin korunmasına dair yasal düzenlemelere (KVKK gibi) uygun olmalıdır.

3. Sağlık Sigorta Şirketleri

• Sağlık sigorta şirketleri, poliçe sahiplerinin sağlık verilerine erişebilir, ancak bu erişim belirli şartlara tabidir.
  • Sigorta şirketleri, sigortalıların sağlık durumunu değerlendirebilir ve tazminat taleplerini onaylayabilmek için sağlık verilerini inceleyebilir.
  • Erişim, yalnızca sigorta poliçesi kapsamında ve yasal düzenlemelere uygun olarak yapılmalıdır.

4. Yasal Otoriteler ve Kamu Kurumları

• Yasal otoriteler (örneğin, mahkemeler, savcılıklar) belirli koşullar altında kişisel sağlık verilerine erişim hakkına sahiptir. Bu tür erişimler, genellikle yasal bir süreç veya dava kapsamında olur.
  • Mahkemeler, sağlık verilerini dava sürecinde delil olarak kullanabilir.
  • Emniyet veya diğer kamu güvenliği birimleri de, suç soruşturmaları çerçevesinde kişisel sağlık verilerine erişim talebinde bulunabilir.
  • Ancak bu tür erişimler genellikle sıkı denetimlere ve hukuki prosedürlere tabidir.

5. Sağlık Çalışanlarının Yetkilendirilmiş Temsilcileri

• Sağlık çalışanlarının temsilcileri veya sağlık sisteminde görevli diğer profesyoneller (örneğin, hemşireler, tıbbi sekreterler, sağlık bilgi teknolojisi uzmanları) belirli yetkiler çerçevesinde sağlık verilerine erişebilirler. Bu erişim yalnızca ilgili hastanın sağlık hizmetleriyle ilgili işleme ihtiyaç duyduğu durumlarla sınırlıdır.

6. Aile Üyeleri ve Vekiller

• Bireylerin aile üyeleri veya hukuki temsilcileri (örneğin, bir çocuk için ebeveynler veya bir hasta için yasal vekil), hastanın sağlık verilerine sınırlı bir erişim hakkına sahip olabilir.
  • Bu tür erişim genellikle, hasta bilinçsiz veya karar verme yeteneğini kaybetmişse ve tıbbi kararların verilmesi için gereklilik arz ediyorsa mümkündür.
  • Erişim, hasta tarafından önceden verilen bir onay ya da yasal düzenlemelere dayanarak yapılabilir.

Kişisel Sağlık Verilerine Erişim İçin Şartlar

Kişisel sağlık verilerine erişim hakkı her zaman yasal düzenlemelere tabidir. Bu düzenlemeler, bireylerin mahremiyetini koruyarak yalnızca yetkili kişiler tarafından erişimi mümkün kılar. Türkiye’deki 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), bu tür verilerin korunmasıyla ilgili açık kurallar belirler. Ayrıca, Avrupa’da GDPR (Genel Veri Koruma Yönetmeliği), kişisel sağlık verilerinin korunması konusunda katı kurallar getirmektedir.

Sonuç

Kişisel sağlık verilerine erişim hakkı, genellikle bireyler, sağlık hizmeti sağlayıcıları ve yetkili kurumlar arasında paylaşılır ve her bir erişim, belirli yasal çerçevelere ve güvenlik protokollerine dayanır. Bu erişim hakkı, yalnızca sağlık hizmetlerinin verimli bir şekilde sunulması, hukuki gerekçeler ve bireylerin kendi sağlık verilerine sahip çıkma hakları gibi nedenlerle sınırlıdır. Kişisel sağlık verisinin güvenliği, gizliliği ve doğru şekilde yönetilmesi, bireylerin mahremiyetini ve sağlıklarını korumak için son derece önemlidir.